Rất nhiều người nói đến việc thiết lập chế độ ăn uống sao cho cơ thể khỏe mạnh và có sức đề kháng tốt nhất để chống lại mọi bệnh tật. Tuy nhiên không phải ai cũng biết rõ nhu cầu dinh dưỡng cần thiết đáp ứng cho cơ thể bổ sung qua những nhóm chất dinh dưỡng nào.
Sau đây, Vinapharma – Group tổng hợp 4 nhóm chất dinh dưỡng mà cơ thể nào cũng cần được bổ sung. Thông qua các nhóm thực phẩm bổ dưỡng này, hy vọng bạn sẽ lên được một kế hoạch ăn uống tốt nhất.
Chất bột đường – Carbohydrate
Nhóm chất dinh dưỡng này đảm bảo nguồn năng lượng cần thiết giúp cho các hoạt động của hệ thống thần kinh trung ương và cơ bắp. Là thành phần cấu tạo nên tế bào và các mô, bên cạnh đó cũng cung cấp lượng chất xơ cho cơ thể.
Carbohydrate (carbs) chia làm hai dạng. Trong đó Carbs đơn có cấu trúc đơn giản và dễ hấp thụ hơn.
– Carbs đơn: Có trong các loại sản phẩm sữa (lactose), đường ăn (sucrose), kẹo, nước ngọt, siro.
– Carbs phức: Có trong thực phẩm chứa tinh bột như các loại đậu, khoai, ngô, củ cải, bánh mì, ngũ cốc.
Chất đạm – Protein
Là thành phần có thể tìm thấy ở khắp nơi trong cơ thể, được cấu tạo từ các acid amin. Khi cơ thể tiêu hóa protein thì chúng sẽ bị cắt ra thành các acid amin và hấp thụ để tạo nên các mô mới. Theo nghiên cứu thì một cơ thể người bình thường có khoảng 10.000 loại protein khác nhau kết hợp lại.
Protein được chia thành 2 loại, trong đó protein động vật có xu hướng mang đến nhiều chất dinh dưỡng hơn protein thực vật.
– Đạm động vật: Giúp cơ thể hấp thụ nguồn dinh dưỡng giá trị như vitamin B12, vitamin D, DHA, sắt heme, kẽm,… Tìm thấy trong cá, thịt, trứng, sữa, hải sản
– Đạm thực vật: Được tìm thấy trong gạo, đậu tương, ngô, mì, các loại đậu khác. Nhóm thực phẩm này góp phần làm giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường.
Chất béo – Lipit
Chất béo đảm nhiệm vai trò quan trọng trong việc cấu tạo màng tế bào, hỗ trợ sự phát triển của trí não, xương, thị giác, hệ miễn dịch,… Một người trưởng thành có tới 24% chất béo trong tổng trọng lượng của cơ thể.
Theo số liệu thống kê, 1 gam chất béo cung cấp khoảng 9 calo năng lượng. Điều này chứng minh cho chúng ta biết rằng chất béo cung cấp cho cơ thể nguồn năng lượng bậc nhất so với chất bột đường và chất đạm (1 gam chất đường bột hoặc chất đạm chỉ cung cấp 4 calo cho cơ thể).
Chất béo được cấu tạo bởi các axit béo và được chia làm 2 loại:
– Axit béo no: axit panmitic, axit stearic, axit caprylic, chủ yếu tìm thấy trong mỡ của động vật.
– Axit béo không no: axit oleic, axit oxalic, axit linoleic, alpha linolenic hoặc axit arachidonic.
Các loại thực phẩm giàu chất béo tốt cho cơ thể đó là bơ, phô mai, cá, dầu oliu, dầu dừa và các loại hạt. Trong các loại thực phẩm này chứa nguồn chất béo tốt giúp cho quá trình luyện tập, tăng cân, có lợi ích cho tim mạch.
Vitamin và khoáng chất
Khác với 3 nhóm dinh dưỡng trên, vitamin và khoáng chất không sinh ra năng lượng, nó còn gọi là các vi chất dinh dưỡng chất. Mặc dù cơ thể chỉ cần một lượng chất này rất nhỏ nhưng nó lại có vai trò rất quan trọng. Có thể bạn chưa biết, cơ thể người trưởng thành cần trên 20 loại vitamin, trên 20 loại khoáng chất cần thiết.
Một số loại khoáng chất quan trọng
Sắt: Hay còn gọi là huyết sắc tố trong hồng cầu để vận chuyển oxy đến khắp cơ thể, đồng thời giúp tăng khả năng tập trung của trí não. Sắt có nhiều trong các loại thực phẩm như thịt bò, gan, cá, hàu (trong 100g hàu thì sắt chiếm khoảng 5,5 mg sắt). Trong các loại đậu đỗ và rau lá xanh thẫm cũng có sắt nhưng khó hấp thu hơn nguồn sắt từ động vật.
Canxi và phospho: Giúp phát triển hệ xương khỏe mạnh. Cơ thể người trưởng thành chứa tổng lượng canxi khoảng 1300g, trong đó có 99% lượng canxi tham gia vào cấu trúc xương và 1% canxi tồn tại ở dịch nội bào, 0,1% canxi ở dịch ngoại bào. Bổ sung canxi cho cơ thể bằng các loại thực phẩm như các loại hạt, phomai, sữa chua, cá mòi và cá hồi đóng hộp, các loại đậu, hạnh nhân,…
I-ốt: Đây là một vi chất quan trọng giúp tuyến giáp tổng hợp các hoóc môn, điều chỉnh quá trình phát triển của hệ thần kinh trung ương. Thiếu i-ốt có thể gây bướu cổ, giảm sút trí nhớ, có nhiều trường hợp là nguyên nhân của tình trạng thiểu năng trí tuệ. Cơ thể con người không thể tự tổng hợp I-ốt mà phải bổ sung qua các loại thực phẩm như rong biển, sữa chua, trứng, cá hồi, nho, dâu tây,…
Các loại vitamin cần thiết
Vitamin A: Là tên của một nhóm các hợp chất hòa tan trong chất béo, bao gồm retinol, retinal và retinyl esters. Chúng cần thiết cho việc xây dựng và duy trì các mô khỏe mạnh, tăng trưởng tế bào, đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển của thị lực và trí não. Có thể bổ sung vitamin A cho cơ thể bằng các loại thực phẩm như lòng đỏ trứng, gan bò, xúc xích gan, bơ, dầu gan cá, gan gà, cá hồi, cá thu hoặc các thực phẩm chứa nhiều tiền vitamin A carotenoids như beta-carotene từ khoai lang, bí ngô, cà rốt, rau bina, cải bắp, ớt đỏ,…
Các nhóm vitamin B: Nhóm vitamin B giúp não và hệ thần kinh hoạt động, giúp cơ thể chuyển hóa đường, đạm và chất béo cần thiết cho sự tăng trưởng và giúp duy trì sự phát triển của da, lông, tóc, sợi thần kinh, tế bào máu, hệ miễn dịch, tuyến nội tiết, hệ tiêu hóa. Thực phẩm giàu vitamin B có trong thịt, cá, súp lơ, nấm, các loại hạt như đậu, đỗ, lạc, ngũ cốc,…
Vitamin C: Có vai trò quan trọng đối với xương, cơ bắp, mạch máu và các mô liên kết. Bên cạnh đó, chúng cũng có tác dụng chống oxy hóa hiệu quả. Trong các loại thực phẩm, trái cây và rau quả chứa nhiều loại vitamin C tốt, đặc biệt là cam, chanh, đu đủ, dâu tây, bông cải xanh, ớt, mùi tây,…
Vitamin D: Giúp làm tăng khả năng hấp thu canxi cho cơ thể chính vì vậy nó rất quan trọng cho xương chắc khỏe. Bổ sung loại vi chất này giúp phòng ngừa mệt mỏi, trầm cảm và thậm chí cả ung thư. Các loại cá béo, lòng đỏ trứng, nấm, dầu cá là nguồn dinh dưỡng cung cấp dồi dào vitamin D.
Với 4 nhóm chất dinh dưỡng quan trọng cho cơ thể ở trên chắc chắn bạn đã hình dung được thực phẩm đóng vai trò quan trọng như thế nào trong việc cung cấp các dưỡng chất để duy các hoạt động sống của con người. Chúng ta nên tự đặt ra cho mình thói quen ăn uống lành mạnh để ngăn ngừa lão hóa cũng như có được một cơ thể khỏe mạnh nhất.